Waarom een zwangerschapscursus in de basisverzekering zou moeten

Het is een beetje preken voor eigen parochie, daar ben ik me bewust van. Maar de realiteit is dat nog steeds het overgrote deel van de zwangere vrouwen, geen zwangerschapscursus volgt. Met alle gevolgen van dien. (En dat zeg ik niet om je bang te maken of om te overdrijven).

Dooddoeners om geen cursus te (hoeven) volgen

“De baby komt er toch wel uit, je kunt je bevalling niet plannen, het komt toch zoals het komt, dat is niks voor mij zo’n puf club, er is er nog nooit één blijven zitten”. Zomaar wat uitspraken van vrouwen, gevoed door hun omgeving, die worden aangedragen als reden waarom ze geen cursus volgen. En er is er inderdaad nog nooit één blijven zitten. Maar wat nou als ik jou vertel dat de uitkomst (een gezonde baby) bij lange na niet het enige belangrijke is?

Ook het feit dat een zwangerschapscursus geld kost kan een reden zijn om geen cursus te volgen. En er zal een kleine groep zijn voor wie dit geldt. Aan de andere kant is het ook zo dat we gemiddeld € 2000,- voor een babyuitzet betalen. Terwijl een baby zich later helemaal niet meer herinnert of hij in een hele dure, of iets minder dure kinderwagen lag. Hij herinnert zich wel zijn geboorte. Want de ervaring van de geboorte wordt opgeslagen in het celgeheugen van het lichaam. En de dag van de geboorte van je kindje zal ook diep in jou worden opgeslagen.  

Hoe je bevalling verloopt maakt wel degelijk uit

Misschien lees je dit en denk jij: ‘ach wat maakt het uit, als de baby maar gezond is, dan vergeet je die vervelende bevalling al snel’. Maar dat blijkt niet zo te werken. Er is een grote en groeiende groep vrouwen die zich na de bevalling gefrustreerd, boos, verdrietig of ontevreden voelt over het verloop van hun bevalling. Die hun roze wolk na de bevalling overschaduwd. 

Zomaar een paar cijfers: 

• 40% van de vrouwen ervaart geen keuze(s) te hebben tijdens haar bevalling
• 1 op de 5 vrouwen kijkt negatief terug op haar bevalling
• 10-30% van de moeders vindt haar bevalling een traumatische ervaring. bron onderzoek
• Ongeveer 23.000 vrouwen krijgen jaarlijks een postnatale depressie
• Ongeveer 1 tot 3% van de vrouwen ontwikkelt PTSS (post traumatische stress stoornis) als gevolg van haar bevalling

Een bevallingstrauma wil je voorkomen; voor jezelf en je baby

Uit een onderzoek van Gynaecoloog Claire Stramrood onder 2000 vrouwen met een traumatische geboorte-ervaring kwamen 4 verschillende aspecten naar voren die het trauma veroorzaken.

• Een gebrek aan of verlies van controle
• Een gebrek aan duidelijke communicatie/uitleg
• Angst voor levens- of gezondheidsgevaar voor de baby
• Hoge pijn-intensiteit of fysiek ongemak

Het onderzoek toonde aan dat de communicatie tijdens de bevalling een grote invloed heeft op hoe die wordt beleefd. Zo bleek dat vrouwen die zich niet gehoord voelden tijdens de bevalling, door de zorgverlener(s) of zelfs hun partner, met traumatische gevoelens kunnen terugkijken op de ervaring. “Er moet beter worden uitgelegd, geluisterd en praktisch en emotioneel ondersteund worden door de verloskundige of gynaecoloog. Door slechte communicatie verliezen de vrouwen het gevoel van controle, zeggenschap over het eigen lichaam en krijgen zij het gevoel behandeld te worden alsof zij geen eigen wil hebben. Het is daarom belangrijk dat de zorgverlener informeert en vraagt om toestemming voordat hij of zij een handeling uitvoert. De zwangere vrouw moet de regie en daarmee de controle houden over de bevalling door de beslissingen te nemen die gemaakt moeten worden,” aldus gynaecoloog Claire Stamrood.

Het volgen van een zwangerschapscursus heeft bewezen voordelen!

Niet alleen gynaecoloog Claire Stamrood stelt vast dat regie, controle en communicatie heel belangrijk is tijdens een bevalling. Amerikaans onderzoek heeft aangetoond dat vrouwen die georganiseerd en doelgericht de bevalling in gaan hun bevalling positiever beleven. Door het volgen van een zwangerschapscursus ontstonden al in de zwangerschap positieve gevoelens over de bevalling en dit vergrootte het gevoel van controle tijdens de bevalling (en hierdoor ook de bevallingservaring) volgens dit onderzoek enorm.

Realistische verwachtingen
Door kennis te vergaren over de verschillende (beleids)stappen en het proces van een normaal verloop van een bevalling, de keuze-opties en medische interventies die op je pad zouden kunnen komen bereid je je goed en grondig voor. Het leidt bovendien tot realistische verwachtingen over het bevalproces.

Continue ondersteuning
Het is bewezen dat goede ondersteuning het beloop van je bevalling positief beïnvloedt. Het is daarom belangrijk om een geboorte-team samen te stellen van mensen die jou door en door kennen en die niet van je zijde wijken tijdens de bevalling.

Duidelijke communicatie
70% van de stellen tijdens de bevalling te maken krijgt met medische beslissingen. Goede communicatie tijdens de bevalling door zorgverleners is heel belangrijk. Tegelijk weten we dat dat een groot aandachtspunt is binnen de Nederlandse geboortezorg. Door slechte communicatie verliezen vrouwen het gevoel van controle en zeggenschap over hun lichaam. Nederlands onderzoek uit 2017 heeft uitgewezen dat het ontbreken van duidelijke communicatie en emotionele ondersteuning tijdens de bevalling voor veel vrouwen doorslaggevend is bij het ontstaan van een traumatische bevallings-ervaring. Zo’n 10-30% van de vrouwen die zich niet gehoord voelden tijdens hun bevalling kijken met traumatische gevoelens terug op hun ervaring.

Keuzevrijheid
Uit onderzoek is gebleken dat 40% van de vrouwen ervaart geen keuze te hebben tijdens haar bevalling. Onderzoek toont ook aan dat vrouwen die zelf een keuze konden maken over hun bevallingshouding achteraf een betere bevallingservaring hadden. Daarvoor is het van groot belang dat de zwangere zelf de regie en daarmee de controle houdt over haar bevalling door de beslissingen te nemen die gemaakt moeten worden.

Conclusie

Een bevalling laat zich niet plannen, maar je kunt je er zeker op voorbereiden! Het is belangrijk dat je jezelf informeert en je laat voorlichten. Helaas is hiervoor te weinig tijd bij de controles van je verloskundige. Zij willen wel graag de diepte in te gaan, maar vanwege de grote aantal cliënten kunnen ze dit niet doen. Voorlichting wordt daarom tegenwoordig gegeven in een zwangerschapscursus. En je leert er nog veel meer; allemaal cruciale dingen die een bewezen positief effect hebben op het verloop van je bevalling en daarmee een fijne start voor jou en je baby. En is dat niet precies waar je zo graag wil? Die roze wolk? Dat ultieme babygeluk ervaren waar je je zo op verheugd…. Dat zit hem minder in schattige babyspulletjes en veel meer in een grondige voorbereiding zoals een cursus. En wat is eigenlijk duur? Ik bied een online zwangerschapscursus aan voor € 57,- ! Een aanvullende verzekering vergoedt vaak € 50,- tot € 100,- van een zwangerschapscursus. Eendaagse groepscursussen kosten zo rond de € 100 en € 150,-. Dat betekent dat je soms bijna gratis een cursus kunt volgen! Nou is niet iedereen aanvullend verzekerd en daarom zou ik het liefst zien dat de zwangerschapscursus in de basisverzekering komt. Zodat inkomen nooit een rol speelt of je wel of geen zwangerschapscursus volgt. Mijn tip: reserveer een klein bedrag van de babyuitzet voor een goede zwangerschapscursus. Daar krijg je echt geen spijt van!